سقف وافل
سقف وافل، سازه بتنی و جدیدی است که از بتن مسلح ساخته شده و از آن برای ساخت سقف هایی با دهانه بلند (8 تا 18 متر و یا بیشتر) استفاده می شود و از آن جایی که ظاهر پنجره ای دارد و مشابه نان وافل است، این گونه نام گذاری شده است. از سقف های وافل عمدتا در سازه هایی مانند فرودگاه ها، سالن نمایشگاه ها یا ایستگاه های مترو استفاده می شود. از ابتدای قرن 19 مورد استفاده قرار گرفته، اما این روزها بسیاری از مهندسان ترجیح می دهند برای پروژه های خاص خود از این نوع سقف ها استفاده کنند. برای ساخت این سازه از قالب وافل استفاده می شود که در اندازه و شکل های مختلفی موجود است که به اندازه دهانه سقف بستگی دارد. اصولا هر چه دهانه سقف بلندتر باشد، ارتفاع قالب نیز باید بیشتر باشد. برای اجرای آن از مواد و متریال مختلفی از جمله میلگرد، بتن، جک و پایه و هم چنین قالب استفاده خواهد شد.
انواع سقف وافل
بر اساس کاربردشان، به دو دسته یک طرفه و دو طرفه تقسیم می شوند:
سقف وافل یک طرفه، بیشتر در سازه هایی استفاده می شود که دهانه سقف کوتاه تری دارند. قالب این نوع سقف ها مستطیلی است و از آن جایی که تیرچه ها به صورت یک طرفه قرار می گیرند، از میلگرد کمتری استفاده می شود و هزینه ها کاهش خواهد یافت.
سقف وافل دو طرفه، در سازه هایی با دهانه سقف بلند مورد استفاده قرار می گیرد. قالب این سقف ها قابلمه ای شکل است و از میلگرد بیشتری استفاده خواهد شد. هزینه و استحکام این سقف ها بیشتر از سقف وافل یک طرفه می باشد.
ویژگی ها و مزایای سقف وافل
از جمله ویژگی های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• برای نصب آن نیازی به قالب بندی مختلف برای تیرها نیست.
• آنان وزن سبکی دارند و ضخامت آن ها در حدود 85 تا 100 میلی متر است.
• به علت میلگرد گذاری های دو طرفه، از لرزش های ناشی از حرکت بار زنده کاسته خواهد شد.
• امکان اجرای این سقف ها تا دهانه 16 متر نیز وجود دارد.
• از قالب های این سقف ها می توان چندین مرتبه استفاده کرد.
• قیمت آن به مراتب کمتر از سقف یوبوت است.
اجرای سقف وافل
اجرای این سقف طی چند مرحله انجام می شود، که به بررسی هر یکی از این مراحل خواهیم پرداخت:
• زیرسازی سقف وافل. این مرحله با نصب جک و قوطی ها همراه است و نیازی به استفاده از قالب فلزی نیست و قالب وافل مستقیما بر روی قوطی فلزی قرار می گیرد.
• قالب چینی. در این مرحله، قالب سقف وافل بر روی جک ها و قوطی ها قرار می گیرد.
• آرماتور گذاری. بعد از قرارگیری قالب، عملیات آرماتور بندی و قرارگیری میلگردها باید انجام شود و در واقع، میلگردها داخل قالب ها قرار می گیرند.
• بتن ریزی. بعد از قرارگیری قالب و میلگردها، بتن ریزی انجام می شود که می تواند با استفاده از ماله پروانه ای صورت بگیرد تا زیبایی کار بیشتر شود.
• قالب برداری. در پایان و بعد از سفت شدن بتن، قالب ها برداشته می شوند و این نکته باید در نظر گرفته شود که قالب ها میان بتن گیر نکنند و هنگام برداشتن، ترک برندارند.
• نازک کاری. مرحله نهایی، مرحله نازک کاری است که در برخی از سالن ها از سقف های کاذب با نورپردازی های خاصی استفاده می شود.
نکات و اصول اجرای آن
آن جایی که سقف وافل برای سازه هایی با دهانه سقف بلند مورد استفاده قرار می گیرد، یک سری اصول و نکات باید در نظر گرفته شود. از جمله این که:
• ابعاد دهانه باید طوری انتخاب شود که که طول آن بیشتر از دو برابر عرض نباشد.
• اندازه قالب باید به گونه ای باشد که در هر دهانه و در هر دو جهت، حداقل سه قالب بتواند قرار بگیرد.
• بار زنده یکنواختی برای سازه، هنگام طراحی در نظر گرفته شود.
• نسبت دهانه مجاور در یک راستا نباید بیشتر از یک به سه باشد.